Loty FPV – jakie przepisy obowiązują?

Zawrotna prędkość, niesamowite akrobacje i adrenalina – to właśnie loty dronami FPV. Jednak zanim uniesiesz się do chmur i poczujesz dreszcz emocji, musisz przebrnąć przez gąszcz obowiązujących przepisów. Może to stanowić spore wyzwanie – regulacje prawne bywają skomplikowane. Ale bez obaw – spieszymy z pomocą! W tym artykule podpowiemy, jak legalnie latać dronami FPV w Polsce, aby zapewnić sobie bezpieczeństwo i uniknąć problemów.

Spis treści

1. Przepisy dotyczące lotów dronami FPV w Polsce
2. Latanie dronami FPV w kategorii otwartej
   1. Obserwator
   2. Pozostałe wymagania
   3. Loty FPV w kategorii otwartej – podsumowanie
3. Loty FPV w kategorii szczególnej
   1. Loty dronami FPV w kategorii szczególnej – podsumowanie
4. Latanie FPV w klubach i stowarzyszeniach
5. Latanie dronami FPV w pomieszczeniach

Przepisy dotyczące lotów dronami FPV w Polsce

Latanie dronami FPV w Polsce jest regulowane przez szereg przepisów, które mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa zarówno pilotom, jak i osobom postronnym. Prawo europejskie dzieli loty na trzy kategorie – otwartą, szczególną i certyfikowaną (o wysokim ryzyku).Nas interesują dzisiaj dwie pierwsze z nich. To właśnie one uwzględniają większość scenariuszy dotyczących lotów FPV.

Kategoria otwarta:

• Obejmuje loty o niskim ryzyku, które odbywają się na niewielkich wysokościach i z dala od zgromadzeń ludzi.
• Jest podzielona na trzy podkategorie – A1, A2 i A3, z których każda ma swoje specyficzne wymagania. Więcej informacji na ten temat znajdziesz w naszym artykule.
• W przypadku lotów FPV wymaga obecności obserwatora, który będzie na bieżąco śledził drona wzrokiem i ostrzegał o ewentualnych zagrożeniach.

Kategoria szczególna:

• Obejmuje bardziej zaawansowane operacje, które mogą wiązać się z większym ryzykiem.
• Wymaga ukończenia dodatkowych szkoleń.
• Do końca 2025 roku dopuszcza latanie zgodnie z krajowymi scenariuszami NSTS, a od początku 2024 roku obowiązują europejskie scenariusze STS – każdy z nich wiąże się z różnymi wymaganiami dotyczącymi drona i samego lotu.
• Pozwala na loty FPV bez obecności obserwatora, ale pod warunkiem spełnienia określonych wymagań.

Drony FPV mogą być również użytkowane w ramach stowarzyszeń lub klubów modelarskich, które mają swoje wewnętrzne regulacje i zasady dotyczące lotów. Często organizują one wyścigi i inne wydarzenia związane z lotami FPV, biorąc odpowiedzialność za przestrzeganie lokalnych przepisów i bezpieczeństwo uczestników.

Znamy już podstawowe informacje dotyczące latania dronami FPV w Polsce. Czas przyjrzeć im się bliżej i poznać więcej szczegółów!

Latanie dronami FPV w kategorii otwartej

Przepisy europejskie pozwalają na latanie dronami FPV w podkategorii A3 kategorii otwartej. Co to oznacza?

• Zakaz przelatywania nad ludźmi.
• Loty wyłącznie poza miejskimi obszarami zaludnionymi i w odległości co najmniej 150 metrów od terenów mieszkalnych, handlowych lub przemysłowych.
• Loty na wysokości maksymalnie 120 m.
• Bez obecności widzów – lot nie może odbywać się w obecności osób, które nie są zaangażowane w operację lotniczą.
• Minimalny wiek operatora drona to 16 lat – młodsi piloci mogą latać pod nadzorem osoby, która ukończyła 16 lat i ma odpowiednie uprawnienia.

Obserwator

Kategoria otwarta wymaga utrzymywania drona w zasięgu wzroku. W wypadku lotów FPV oczywiście nie jest to możliwe – dlatego na miejscu musi znajdować się obserwator. Jest to osoba, która stoi obok pilota i śledzi urządzenie wzrokiem, dbając o bezpieczeństwo.

Jakie są obowiązki obserwatora? Powinien on utrzymywać drona w zasięgu wzroku i skanować teren pod kątem potencjalnych zagrożeń, aby w razie potrzeby udzielić operatorowi jasnych instrukcji i porad. Ważne jest, aby znajdował się obok pilota – odległość między nimi nie może być zbyt duża. Obserwator musi znać zasady bezpiecznych lotów, ale nie są wymagane żadne konkretne kwalifikacje.

Pozostałe wymagania

Loty FPV w kategorii otwartej wiążą się z jeszcze kilkoma wymaganiami. O czym należy pamiętać?

• Rozpoznanie miejsca – po przybyciu na miejsce lotu, musisz upewnić się, że wybrany teren jest bezpieczny do latania. Sprawdź, czy nie występują na nim żadne przeszkody i czy nie znajdują się na nim ludzie, którzy nie są związani z operacją.
• Rejestracja operatora drona – każdy operator drona musi się zarejestrować. Można to zrobić na stronie https://drony.gov.pl//. Po rejestracji pamiętaj, aby umieścić swój numer na urządzeniu.
• Wymagane uprawnienia – w zależności od modelu drona niezbędne mogą być dodatkowe uprawnienia. Dla przykładu, w wypadku bezzałogowców o masie powyżej 250 g konieczne jest odbycie darmowego szkolenia online i zaliczenie egzaminu A1/A3 – więcej informacji znajdziesz na stronie https://drony.gov.pl/e-learning.
• Zgłoszenie lotu – należy zgłaszać każdy lot dronem o wadze powyżej 250 g lub wyposażonym w kamerę. Można to zrobić za pomocą aplikacji DroneTower – więcej informacji tutaj.

Loty FPV w kategorii otwartej – podsumowanie

Aby legalnie latać dronami FPV w kategorii otwartej, należy pamiętać o kilku najważniejszych kwestiach:

• Niezbędna jest obecność obserwatora. 
• Lataj na wysokości do 120 m, z dala od ludzi niezaangażowanych w operację i w odległości przynajmniej 150 m od zabudowań.
• Przed lotem sprawdź teren pod kątem potencjalnych przeszkód i zagrożeń.
• Pamiętaj o rejestracji, odbyciu niezbędnych szkoleń i zgłoszeniu lotu.

Loty FPV w kategorii szczególnej

Kategoria szczególna wiąże się z nieco większym ryzykiem i wymaga dodatkowych uprawnień. Dopuszcza loty FPV zgodnie ze scenariuszem NSTS-01 i pozwala latać bez obecności obserwatora. Jakie warunki należy spełnić, aby skorzystać z tej możliwości?

Tu sytuacja jest nieco bardziej skomplikowana. Scenariusze NSTS będą istnieć tylko do końca 2025 roku – później przestaną obowiązywać, a co za tym idzie związane z nimi uprawnienia i możliwości staną się nieważne. Możemy więc korzystać z nich jeszcze przez niecałe 2 lata.

Z jakimi wymogami wiążą się loty w kategorii szczególnej NSTS-01?

• Posiadanie niezbędnych uprawnień – aby legalnie latać zgodnie ze scenariuszem NSTS-01, należy ukończyć specjalistyczne szkolenie. Konieczne było również złożenie odpowiedniego oświadczenia o operacji – czas na to minął z końcem 2023 roku. Teraz nadal można robić wybrane kursy, ale bez złożonego oświadczenia odbywanie lotów jest możliwe tylko wtedy, gdy odpowiedzialność za nie weźmie operator, który zdążył zdobyć niezbędne uprawnienia.
• Masa drona nie może przekraczać 4 kg.
• Wysokość lotu może wynosić maksymalnie 50 m.
• Odległość pozioma podczas lotu musi być nie większa niż 500 m.
• Kontrolowany obszar naziemny – jeśli prędkość lotu nie może zostać ograniczona do maksymalnie 15 m/s, należy zadbać o to, aby latać na kontrolowanym obszarze naziemnym, czyli mieć pewność że znajdują się na nim tylko osoby zaangażowane w operację.
• Rejestracja operatora – podobnie jak omawiana wyżej kategoria otwarta, kategoria szczególna wymaga rejestracji operatora drona i umieszczenia swojego numeru na urządzeniu.
• Zgłaszanie lotu – loty w kategorii szczególnej NSTS-01 również należy zgłaszać.
• Zakaz wlatywania dronem nad zgromadzenia osób.

Loty dronami FPV w kategorii szczególnej – podsumowanie

Loty dronami FPV w kategorii szczególnej dają większą swobodę, ale wymagają również większej odpowiedzialności i świadomości przepisów. Ukończenie specjalistycznego szkolenia otwiera szersze możliwości latania – w tym bez potrzeby obecności obserwatora. Należy jednak posiadać odpowiednie uprawnienia, latać na wysokości do 50 m i w odległości do 500 m, unikać zgromadzeń i pamiętać o rejestracji operatora oraz zgłoszeniu operacji.

Latanie FPV w klubach i stowarzyszeniach

Latanie dronami FPV jest możliwe również w ramach klubów i stowarzyszeń modelarskich. Mogę one zrzeszać pilotów FPV i wyznaczać tereny do lotów, biorąc na siebie pełną odpowiedzialność za te operacje. Ma to zastosowanie na przykład w wypadku organizacji zawodów i innych imprez. Jakie wymogi muszą być spełnione w takich sytuacjach?

• Odpowiednie zezwolenia – kluby i stowarzyszenia muszą wystąpić o zezwolenie na wyścig lub imprezę z udziałem widzów do odpowiedniego organu (w Polsce jest to Urząd Lotnictwa Cywilnego).
• Specjalnie zaprojektowane tory – wyścigi powinny odbywać się na odpowiednio zaprojektowanych torach dla dronów FPV.
• Wyścigi i inne imprezy z udziałem widzów kwalifikują się do kategorii szczególnej.
• Udział pilotów z krajów, które nie należą do EASA (Agencja Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego), wymaga wydania zgody krajowego organu lotnictwa cywilnego.
• Wewnętrzne regulacje – kluby i stowarzyszenia mogą mieć swoje wewnętrzne regulacje dotyczące latania dronami FPV. Zasady te są zazwyczaj zgodne z krajowymi przepisami, ale mogą zawierać dodatkowe wymogi bezpieczeństwa.
• Odpowiedzialność – organizatorzy wydarzeń muszą zadbać o przestrzeganie obowiązujących przepisów oraz o bezpieczeństwo wszystkich uczestników i widzów.

Latanie dronami FPV w pomieszczeniach

Na koniec przyjrzymy się jeszcze lataniu dronami FPV wewnątrz budynków. Przepisy unijne nie regulują zasad wykonywania lotów w zamkniętych pomieszczeniach, co oznacza, że odpowiedzialność za bezpieczeństwo leży głównie po stronie pilota. W związku z tym warto pamiętać o kilku podstawowych zaleceniach:

• Bezpieczeństwo – najważniejsze, aby loty były wykonywane w sposób bezpieczny. Upewnij się, że w pomieszczeniu nie ma żadnych przeszkód, które mogłyby spowodować kolizję.
• Zgoda zarządzającego budynkiem – zaleca się, aby przed lotem poinformować osobę zarządzającą budynkiem o planowanych operacjach i uzyskać jej zgodę.
• Klatki bezpieczeństwa – możliwe są również loty na powietrzu w przestrzeni ogrodzonej z każdej strony specjalną klatką bezpieczeństwa (ścianami oraz sufitem). Takie rozwiązanie chroni osoby postronne przed potencjalnymi wypadkami.

Latanie dronami FPV w pomieszczeniach to ciekawa opcja, zwłaszcza w kontekście zawodów lub treningów, gdzie kontrolowane środowisko może zwiększyć bezpieczeństwo i komfort pilotażu. Pamiętaj jednak o zachowaniu wszelkich środków ostrożności oraz uzyskaniu wymaganych zgód.

Mamy nadzieję, że nasz artykuł pomógł Ci zrozumieć zasady i przepisy dotyczące latania dronami FPV w Polsce. To ekscytujące hobby daje wiele radości, ale wymaga też odpowiedzialności i świadomości regulacji prawnych. Życzymy bezpiecznych lotów i wielu niezapomnianych chwil w powietrzu!